Monday, October 27, 2008

უეჭველი მოგების ალგორითმი

რამდენიმე დღის ძვირფასმა ილიამ, ამ ბლოგზე უკვე არაერთხელ ნახსენებმა, ლიბ.გეს ლინკი მომცა. რა თქმა უნდა, მცირე ყოყმანის შემდეგ (ასე მჩვევია ხოლმე) ამ ბმულზე დაწკაპუნება გადავწყვიტე და მონიტორზე თეთრი გვერდი გაჩნდა, რომელზეც შავი ასოებით თომა ოტიელის არცთუ დიდი მოთხობა ეწერა ”უმა - უეჭველი მოგების ალგორითმი”. პირველ კურსზე ალბათობის თეორია გავიარეთ (ეს ცოტა გაზვიადებული ნათქვამია, რადგან გამოცდა ლექტორს დავაწერინე და თავისივე ნაწერში 40-დან 28 ქულა დაწერა მასტმა ), ხოდა ეს მოთხრობაც ნაწილობრივ სწორედ ამ მეცნიერებას ეხებოდა, თუმცა, რასაკვირველია, უფრო ფართოდ, უფრო ვრცლად, უფრო მხატვრულად, უფრო ლამაზად და უფრო-უფრო-უფრო დანახულად. მოკლედ რომ ვთქვა, დავუშვათ, ხვალ დილით მზის ამოსვლის ალბათობა ძალიან მაღალია და თითქმის 1-ის ტოლია (ეს მაქსიმალური მაჩვენებელია), მაგრამ შესაძლებლობათა თეორიის მიხედვით, ამოსვლა-არამოსვლის შესაძლებლობა 50%-50%-ზეა. ნუ, ეს ძაააალიან ზედაპირულად ვთქვი, იქ უფრო ლამაზად წერია
ამ მოთხრობითა და ხუთშაბათს თეატრალურში მოკლე ექსკურსიით შთაგონებულს საღამოს კიდევ ერთი სიმღერისმაგვარი რაღაც შემომეწერა, მაგრამ ნამუშევრით საშინლად უკმაყოფილო ვარ, როგორც ყოველთვის!
შაბათს დღის 1 საათზე კი მოხდა ის, რასაც დაახლოებით ბოლო ერთი თვეა მოუთმენლად ველოდები - გიტარა შევიძინე. წესით და რიგით, ეს მაღაზია ”ტიტანში” უნდა გამეკეთებინა, მაგრამ სრულიად შემთხვევით შევიარეთ (მარტო არ ვიყავი) ბავშვთა სამყაროში და მშვენიერი ”ბარსელონა” დავითრიე სულ რაღაც 400 ლარად თავის ყველაფრიანად!
ეს სურათი მზიურის ტერიტორიაზეა გადაღებული, სადაც ბ-ნი ლევანი პირველ თეორიულ მეცადინეობას მიტარებდა. რა შემიძლია ვთქვა ჩემს შემოქმედებაზე გიტარის ყიდვიდან ორი დღის შემდეგ? არც კი მეგონა, ასეთი უნიჭო თუ ვიყავი ჩემგან ისე არ გამოვა კარგი გიტარისტი, როგორც პუტინისგან დედა ტერეზა. ნუ, იასნია, მაწყნარებენ, ჯერ რა დროს გიტარისტობაა, პირველად აიღეო ცხოვრებაში ინსტრუმენტი ხელშიო (არადა პირველად კი არა, დაჟე მე-5-ედ!!!), მაგრამ მე ხომ ვიცი, რომ უნიჭო ვარ აქ იდეაში ვინმე ვენებგადაჭრილი ემოს სმაილიკი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ვერ ვიპოვე ეგეთი...
დღევანდელი დღე კი ორი ფაქტის გამო იყო გამორჩეული! პირველი: მარკეტინგის სემინარი ჩავაბარე! გუშინ ღამე უნდა მესწავლა წესით და რიგით, მაგრამ დამეზარა და დღეს დილით მარშუტკაში გადავავლე თვალი ქსეროქსებს. ადვილი თემა აღმოჩნდა და ლექტორმა იკითხა თუ არა, ვის უნდა ჩაბარებაო, დაფასთან ბეჯითი სტუდენტივით გამოვიჭიმე და ისეთი გრაფიკი დავხაზე, ქალმა თავისი არცთუ პატარა პირი (რომელსაც გარს კაშკაშა წითელი პომადა არტყამს) იმხელაზე დააღო, ცოტაც და გადამყლაპავს-მეთქი პროდუქტს 4 სასიცოცხლო ციკლი აქვს: ბაზარზე დანერგვა, ზრდა, სიმწიფე და დაცემა... დაახლოებით ეს ვთქვი მარტო და დაჯექი, იციო მეორე ღირსშესანიშნავი ფაქტი სახინკლეში სტუმრობა იყო ბოლოს აპრილში ვიყავი მგონი და გაასწორა ახლა, თან ასეთ ოქრო ხალხთან ერთად

უი, კინაღამ გამომრჩა და თქვენც არ გამახსენეთ შაბათს, მას შემდეგ, რაც გიტარა ვიყიდე, მზიურში ვიყავი და მერე ძმაკაცს შევუარე, ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნულ სტადიონზე მივედი და დიეგო არმანდო მარადონა ცოცხლად ვნახე. სპეციალურად ნახევარი საათით ადრე მივედი, თავისუფალი ადგილი რომ დამხვდეს-მეთქი, მაგრამ იმან, რაც შემდეგ ვნახე, ყოველგვარ მოლოდინს გადააჭარბა. კი ვიცოდი, რომ ტრაკში ვართ და ა.შ., მაგრამ როდესაც იმ ქვეყანაში, რომელშიც ნომერ პირველ სპორტის სახეობად დღემდე ფეხბურთი ითვლება და ყოველი მესამე ბავშვი ფეხბურთზე დადის, ასეთი დიდი მოთამაშის ჩამოსვლა უყურადღებოდ რომ რჩება... ჰმ, რა ვიცი, რა ვივი... 70 ათასიან არენაზე მხოლოდ 5 ათასი კაცი თუ იქნებოდა და მაქედან, ალბათ, 10-20%-ს ჰქონდა ბილეთი ნაყიდი. მე სამსახურიდან საშვი წამოვიღე და ყოველგვარი პრობლემის გარეშე შევაღწიე ტრიბუნაზე. ”ფეხბურთის უგვირგვინო მეფე” ნებისმიერ სხვა ქვეყანაში რომ ჩადის და თავისი მეგობრები ჩამოყავს ამხანაგური მატჩის ჩასატარებლად, მაგ დღეს ყველა მუშაობას წყვეტს და მხოლოდ ფეხბურთზე ფიქრობს. მარადონა, კაცი, რომელმაც მარტომ მოიგო მსოფლიოს ჩემპიონატი 1986-ში, რომელმაც სუსტი ”ნაპოლი” იტალიის ჩემპიონი გახადა და ბევრად უფრო ძლიერი გუნდები ჩამოიტოვა... სიმართლე ვთქვა, მანამდე არ მევასებოდა დიეგიტო, მაგრამ შაბათის მერე შთაბეჭდილება შემეცვალა. შეხვედრა 45 წუთის დაგვიანებით დაიწყო. ერთი ვერსიით ამის მიზეზი ისაა, რომ ორგანიზატორები არგენტინელებს ფულს ”უტეხავდნენ”, ხოლო მეორე ვერსიით, მარადონამ უარი თქვა ცარიელი ტრიბუნების წინაშე თამაშზე და შედეგად, დაახლოებით, 5 000 უბილეთო შეუშვეს სტადიონზე. 48 წლის კაცი, რომელიც, სავარაუდოდ, 100 კილოს მაინც იწონის, ისე თამაშობდა, დღეს ბევრ მოქმედ ფეხბურთელს აჯობებს! პირადად მე შემრცხვა, რომ ”დინამოს” მესამედიც არ შევსებულა და წარმომიდგენია, მარადონა რა დღეში იქნებოდა. დარწმუნებული ვარ, ცხოვრებაში პირველად ითამაშა ასე ცოტა ხალხის წინაშე. იმაზე აღარაფერს ვამბობ, რომ ქომაგობის და გულშემატკივრობის კულტურა ნულზე დაბლა გვაქვს. ბევრს ტრაკის განძრევა, ადგომა, ტაშის დაკვრა და ერთი-ორი სიტყვის წამოძახება უტყდება, არადა სტადიონზე არიან მოსულები ბლიად, თეატრში ხომ არ სხედან?! ისე, საქართველოში პირიქითაა მგონი, თეატრსა და კინოთეატრებში უფრო ხმაურობენ, ვიდრე სტადიონზე! რას ვიზამთ, კუზიანს სამარე გაასწორებსო... იმ დღის ყველაზე გენიალური ფრაზა კი ეს იყო: ”პელьე მაინც სხვა დონეა!” აი, ვერ წარმომიდგენია, რატომ უნდა გაახსენდეს მარადონას თამაშზე მოსულ ადამიანს პელე (სხვათა შორის, რომელიც მეც ნომერ პირველად მიმაჩნია)? ცნობისთვის, დიეგოს იმდენად აღმერთებენ - სრულიად სამართლიანადაც - არგენტინაში, რომ ეკლესია აუშენეს და მის კერპს სცემს თაყვანს რამდენიმე ათასი ადამიანი. ჩვენთან კი ”პელьე მაინც სხვა დონეა!”
თამაშის დასრულების შემდეგ ავტობუსთან ჩავუსაფრთდი არგენტინელებს და რამდენიმე სურათი გადავუღე დიეგოს, როდესაც საჭესთან დაჯდა და ფანჯრიდან ავტოგრაფებს ურიგებდა იმ გოგო-ბიჭებს, რომლებმაც მისი სახელი შაბათს პირველად თუ არა, მეორედ გაიგეს. პირადად ჩემთვის კი დიეგოს ცოცხლად ნახვაც საკმარისი გახლდათ...
სახლში მოსულს კი ტრაკშიპეროგარჭობილი ფორუმელების პოსტები დამხვდა: ”მარადონა ვინ ჩემი ჱლეა? ეგ გასიებული ნარკომანი კიდე ცოცხალია? მაგის სანახავად ფული როგორ უნდა დახარჯო?” კიდევ არაერთი მარგალიტი იყო, მაგრამ, სამწუხაროდ, თუ საბედნიეროდ, აღარ მახსოვს. რა ტეხავს არა, ბებერი ნარკომანი ზოგ ახალგაზრდაზე უკეთესად რომ თამაშობს? სამაგიეროდ, 81-ში ”დინამომ” თასების მფლობელთა თასი მოიგო, მაგის მერე კი ფეხბურთი, როგორც სპორტის სახეობა, ჩვენს ულამაზეს ქვეყანაში ტრაკისკენ მიქრის-მიექანება და ვინ იცის, იქნებ უკვე მაგაზე შორსაცაა წასული...

Monday, October 20, 2008

როდესაც არა გყავს მოჯი, კაპელო წადი...

მოჯვიო...

არა, არა, იმდენად ნიჭიერი არ გეგონოთ, რომ ეს უგენიალურესი ფრაზა ჩემით მომეგონა... როგორ გეკადრებათ?! დაახლოებით ერთი წლის წინ ეს ჩემმა რედაქტორმა დაარქვა სტატიას და პირველი გვერდის ზედა ნახევარი მიუძღვნა მას. რა თქმა უნდა, მაგარი *ლეობა იყო, მაგრამ რედაქტორობას ეგ დიდი პლუსი აქვს: იცი, რომ *ლეობაა, მაგრამ დაბეჭდვაზე უარს მაინც არავინ გეუბნება.

ფაბიო კაპელოს, ლუჩანო მოჯისა და ჩემს რედაქტორს ჯვარი სწერიათ კაცო, ეგენი საერთოდ რა სახსენებლები იყვნენ ამ ბლოგში, მაგრამ რაღაცით ხომ უნდა დამეწყო? დიდი დრო გავიდა მას შემდეგ, რაც აქ ჩემი ღრმადინტელექტუალური აზრების კორიანტელი დავატრიალე და ახლა ნამდვილად ვერ გავიმეორებ იმავეს. როგორც სპორტსმენები ამბობენ, ფორმაში არ ვარ და როდის ვიქნები, ხუი ევო ზნაეტოო... ამიტომაც ვეცდები ცოტ-ცოტა ყველაფერზე დავწერო...

მივყვეთ თანმიმდევრულად და 29 სექტემბერს მივადგეთ. დღეს, როდესაც სწავლა დაიწყო. ღმერთო ჩემო, ნუთუ მაინც და მაინც მაღლივში უნდა ჩამებარებინა იმისთვის, რომ წუთისოფლის ამაოებაზე ასე უკიდეგანოდ ჩავფიქრებულიყავი? ნუთუ ეს არის სასჯელი იმ არაერთი ცოდვისთვის, რომელიც აქამდე მაქვს ჩადენილი და რომელსაც მომავალში აუცილებლად ჩავიდენ? ეჰ, ალბათ, ჯოჯოხეთიც 13-სართულიანია რა შეიძლება ითქვას პირველ დღეზე? რასაკვირველია ის, რომ ჯგუფელებს ჩემი დანახვა გაუკვირდათ... ”შენ კიდევ ცოცხალი ხარ?” - 10-დან 8 კაცი ამას მეკითხებოდა, ნუ იასნია, მეც არ ვიმჩნევდი და თქვენს ჯინაზე კიდევ დიდხანს ვიცოცხლებ-მეთქი ვეუბნებოდი (მეც კაი ოხერი ვარ რა, როგორც შევუბრუნე ეგრევე სიტყვა ) უკვე მესამე კვირა გადის მგონი, რაც სწავლა დაიწყო და ყოველდღე საკუთარ თავს პირობას ვაძლევ, რომ ”ხვალიდან” მეცადინეობას დავიწყებ. ძალიან მაინტერესებს, ეს ხვალინდელი დღე როდის დადგება ბოლო-ბოლო, ქსეროქსებიდან რაღაც უაზრობების კითხვა მომენატრა

მივყვეთ მოვლენებს... 1, 2, 3...7...10... 13...14... უი, არა, ისევ 13, კინაღამ დამავიწყდა, დაბადების დღე მქონდა. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, მშვენიერი დაბადების დღე გამომივიდა - ჯერ მაღლივი, მერე სამსახური და მერე მთელი საღამო თორნიკესთან ერთად თბილის-ქალაქის ქუჩებში დავხეტიალებდი. კუდამ დიდსულოვნად დამითმო კავალერი ერთი დღით, რისთვისაც მას მადლობას ვუხდი ნუ, სეირნობის დროს რამდენიმე კურიოზულ სიტუაციაში ჩავვარდი, მაგრამ ამაზე გაჩერება აქ არ მინდა, ეგ რა სახსენებელია საერთოდ (თორნიკე მიხვდება)... რა თქმა უნდა, საჩუქარი არავის მოუცია, მაგრამ იმედი მაქვს, ბაბუაჩემი ხელფასს რომ აიღებს, ფინანსურად დამეხმარება მეც. ერთი თვეა, დაახლოებით, ფულს ვაგროვებ და წესით და რიგით, ერთ კვირაში მშვენიერი ნახევრად აკუსტიკური გიტარა უნდა შევიძინო, რომელიც ჩემი მუსიკალური კარიერის დაწყების სიმბოლო იქნება

წავედით შემდეგ - 14, 15, 16 და 17 ოქტომბერი.
ბოლოს და ბოლოს, გოგლიკას სურვილი ავუსრულეთ და ღამე ნარიყალაზე ავედით. ისე, პროჟექტორების შუქზე ქართლის დედა უფრო ლამაზი გამოჩნდა
სანამ ავიდოდით, არაერთ (10-12) მოზასავე წყვილს გადავეყარეთ გზაში. დიდი ეჭვი მაქვს, ზევით ბუჩქებში კიდე იქნებოდა სასტავი, მაგრამ ჩვენი მოერიდათ და აღარ გამოვიდნენ. არადა, ის კი არ იცოდნენ, რომ მაგათ გამო ”გვერდზე გასვლის” და გადაფსმის მეშინოდა, ვაიდა ვინმე თავზე არ დავაფსა-თქო
ამ სურათზე ქვევით ქართლის დედას ხმლის წვერი უჩანს, ცუდი არაფერი იფიქროთ (ზოგიერთივით ). აბანოთუბნიდან ლესელიძის გავლით კოლმეურნეობაზე ჩავედით და სახლში ავტობუსით წამოვედით, რომელშიც ჩვენი გოგლიკა ცალკე იჯდა და თავის გულისწორს მესიჯებს სწერდა. ამაზე გაბრაზებულმა ხუმრობით ვკითხე, ნუთუ ის გოგო ჩემზე მაგრად გიყვარს მეთქი და ამაზე დაიგრუზა ასეთ კითხებს რატო მისვამო...
ხოდა, მოვიდა 20 რიცხვიც. თითქოსდა არაფრით გამორჩეული და სინამდვილეში მართლაც არაფრით გამორჩეული აღმოჩნდა არა, გატყუებთ, იყო გამორჩეული! ჩემი მომავალი სიმღერებისთვის ტექსტების წერა დავიწყე და პირველი ერთი ამოსუნთქვით დავწერე. მეთოდი კი ძალიან მარტივი მაქვს: ვირჩევ ადამიანს, რომელზეც დავწერ და ვწერ მასზე... პირველი ”მიზანი” ჩემი ჯგუფელი სოფო აღმოჩნდა მაგარი თვალები აქვს ამ გოგოს რა, ერთხელ ისეთი კომპლიმენტი ვუთხარი, ჩემთვის რომ ეთქვა ვინმეს, ეგრევე დავნებდებოდი, მაგრამ ”დედათა გონება იწრო არსო” ნათქვამია რა - მერე ჩემი სიტყვების გაშიფრვა დამჭირდა იმისთვის, რომ მას კომპლიმენტის არსი გაეგო. ეჰ, რას იზამ, უნაკლო არავინაა
აგერ სოფიკოც (ეკონომეტრიკაზე უსაქმურობისგან ჯგუფელებს სურათებს ვუღებდი)
დღეს მთელი დღე თავში ერთი ფრაზა მიტრიალებდა და სიმღერასაც ეგ დავარქვი The Last Part Of Me. ტექსტის დადებას აქ აზრი არ აქვს, ვიცი, ვინმე დააკოპირებს და თავისთვის გამოიყენებს. მერე მიდი და უმტკიცე, რომ ჩემია ლევანამ კი მომატყუა, კარგიაო, მაგრამ მე მაინც უაღრესად თვითკრიტიკული ვარ და არ მომეწონა ბევრი რამე, თუმცა კაი ხანია, არაფერი დამიწერია და დასაწყისისთვის არაუშავს შემდეგ ვისზე მოვინდომებ სიმღერის დაწერას ჯერ არ ვიცი, წინასწარ არც კანდიდატურები მყავს შერჩეული, ყველაფერი სპონტანურად უნდა მოხდეს...
ეჰ, წავედი, დავეგდე, დავიძინე ახლა მე

Saturday, October 11, 2008

Девушка из Ипанемы

Вот хороша, стройна, загорела,
Идет мимо девушка из Ипанемы.
В ритме самбы,
Плавно качаясь, идет...

Но... Отчего я печален?
О... Я хочу ей признаться...
Да!.. Должен я ей открыться...
Но не смотрит она на меня,
Лишь на море все смотрит она...



Так девушка из Ипанемы смотрела на море в шестьдесят третьем году. И сейчас,
в восемьдесят втором, девушка из Ипанемы смотрит на море точно так же.
Старше она не стала. Запечатанная в свой образ, плывет себе тихонько по морю
времени... А может, и стала старше - и тогда ей должно быть уже под сорок. И
пусть с этим кто-то не согласится, но она уже, наверное, не такая стройная и
не такая загорелая, как тогда. У нее трое детей, а от солнца только кожа
болит. Может, она еще вполне хороша собой, но ведь не молода, как двадцать
лет назад - что говорить...
Но уж на пластинке она точно старше не стала. Вот она, в бархате
тенор-саксофона Стэна Гетца - всегда шестнадцатилетняя, нежная и стройная
девушка из Ипанемы. Я включаю проигрыватель, опускаю иглу - и сразу
появляется ее фигурка.


О... Я хочу ей признаться...
Да!.. Должен я ей открыться...


Всякий раз, слушая эту песню, я вспоминаю школьный коридор. Темный, немного
сырой коридор моей школы. Высокий потолок отзывается эхом, когда шагаешь по
бетонному полу. Несколько окон выходят на север, но к ним вплотную
подступают горы, и поэтому в коридоре всегда темно. Темно - и тихо, как в
склепе. По крайней мере, в моей памяти этот коридор сохранился до ужаса
тихим.
А почему так получилось, что я всегда вспоминаю школьный коридор, услышав
"Девушку из Ипанемы" - мне и самому не очень понятно. Ведь никакой связи
нет. Что это, интересно, за камушки кидает девушка из Ипанемы 63-го года в
колодец моей памяти?
Школьный коридор, в свою очередь, вызывает у меня в памяти овощной салат.
Огурцы, помидоры, листья салата, стручковый перец, спаржа, нарезанный
кружочками репчатый лук - и все полито розовым соусом "Тысяча островов".
Это, конечно, не означает, что в конце школьного коридора у нас торговали
салатами. Коридор заканчивался дверью, а за ней в двадцати пяти метрах
находился неказистый бассейн.
Так почему же школьный коридор напоминает мне овощной салат? Здесь тоже,
если подумать, связи никакой.
А овощной салат напоминает мне девочку, с которой я когда-то был немножко
знаком.
Хотя эта ассоциация как раз вполне объяснима. Она вечно ела одни овощные
салаты.
- У тебя уже, хрум-хрум, задание по-английскому, хрум-хрум, сделано?
- Хрум-хрум, нет еще. Хрум-хрум, еще немного, хрум-хрум-хрум, осталось.
Я тоже был большим любителем овощей, так что мы с ней уплетали их на пару. У
нее были своеобразные убеждения: она свято верила, что если соблюдать
сбалансированную овощную диету, то все в жизни будет идти отлично. Если же и
все человечество перейдет на овощи, то воцарится добро и красота, а мир
переполнится здоровьем и любовью. Прямо "Земляничные поляны" какие-то...


"Давным-давно, - пишет один философ, - была эпоха, когда между материей и
памятью пролегала метафизическая бездна."
Девушка из Ипанемы Шестьдесят Три / Восемьдесят Два продолжает беззвучно
идти по метафизическому жаркому пляжу. Пляж очень длинный, на него набегают
спокойные белые волны. Ветра совсем нет, горизонт чист. Пахнет морем.
Нещадно жарит солнце.
Я валяюсь под пляжным зонтиком; из ящика со льдом достаю и открываю банку
пива. Сколько я их уже выпил? Пять? Шесть? А, черт с ним. Сколько ни пей,
все выходит с потом.
А она все идет себе. Бикини простенькой расцветки в обтяжку на загорелом
стройном теле.
- Привет, - окликаю я ее.
- Добрый день, - говорит она.
- Пива выпьешь? - приглашаю я.
- Давай! - соглашается она.
И мы вместе пьем пиво под пляжным зонтиком.
- Кстати, - говорю я, - кажется, я тебя уже встречал здесь - в шестьдесят
третьем году. И место то же, и время суток...
- Ничего себе... Так давно?
- Ну да...
Она залпом отпивает половину, и смотрит в банку через дырочку.
- Может, и встречал... В шестьдесят третьем году, говоришь? Хм, в шестьдесят
третьем... Могли и встретиться.
- Ты совсем не меняешься, да?
- Так я же метафизическая девушка.
- А тогда ты на меня совсем внимания не обращала. Только и глядела, что на
море...
- Все может быть, - говорит она. И смеется: - Слушай, а можно еще пива?
- Да конечно, - говорю я и открываю ей банку. - А ты что же: так с тех пор и
идешь по пляжу?
- Ну да.
- И подошвам не горячо?
- Нисколько. У меня очень метафизические подошвы. Хочешь посмотреть?
- Давай.
Она вытягивает стройные ноги и показывает мне свои подошвы. Великолепные
метафизические подошвы. Я легонько касаюсь их пальцами. И не горячие, и не
холодные. Я трогаю их - и раздается еле слышный шум волн. И даже шум этот -
очень метафизический.
Мы пьем с ней пиво, больше ни слова не говоря. Солнце даже не шелохнется.
Время стоит на месте. Ощущения затянутого в зазеркалье.
- Когда я думаю о тебе, все время вспоминаю школьный коридор, - говорю я. -
С чего бы это?
- Суть человека - в его сложности, - говорит она. - Предметом науки о
человеке является не объект, а находящийся внутри тела субъект.
- Хм-м, - говорю я.
- В общем, ты живи себе. Живи, живи, живи - и все. А я просто - девушка с
метафизическими подошвами.
С этими словами Девушка из Ипанемы Шестьдесят Три / Восемьдесят Два
стряхивает с коленей приставший песок и поднимается.
- Спасибо за пиво.
- Пожалуйста.


Бывает, я натыкаюсь на нее в вагоне метро. Тогда она посылает мне улыбку,
словно говоря: "Спасибо, что угостил тогда". Мы не обменялись с ней ни
словечком с тех пор - но мне кажется, наши души как-то связаны. Чем они
связаны, где находится этот узел - мне не понять. Наверняка в каком-то
загадочном месте, в каком-то далеком мире. В этом же узле переплелись и
школьный коридор, и овощной салат, и девочка-вегетарианка с ее земляничными
полянами... Чем больше так думаешь - тем чаще воспринимаешь вещи с какой-то
ностальгической теплотой. А ведь где-то должен быть и узел, связывающий меня
с самим собой! И даст Бог, когда-нибудь я обязательно попаду в тот далекий
мир, в то загадочное место - и встречу там самого себя. Если возможно -
хотелось бы, чтобы в том месте было тепло. А если там будет еще и несколько
банок пива, то большего и желать нельзя. Там я превращусь в Того-Кто-Я-Есть,
а Тот-Кто-Я-Есть превратится в меня. Между нами не останется ни щелочки.
Где-то обязательно должно быть такое замечательное место.


А Девушка из Ипанемы Шестьдесят Три / Восемьдесят Два и сейчас идет по
жаркому пляжу. Так и будет идти - пока я не заиграю до дыр последнюю
пластинку.

ეს პატარა მოთხრობა აგებულია ცნობილი სიმღერის, Girl From Ipanema-ს მოტივებზე, ასე ვთქვათ... http://gol.ge/index.php?cat=music&search=girl+from+ipanema აქ წარმოდგენილი ვერსიებიდან პირადად მე ყველაზე მეტად Kenny J-სა და Bebel Gilberto-ს ვარიანტი მომწონს...

მადლობა იაჩკას

*- იპანემა ერთ-ერთი უდიდესი სანაპიროა ბრაზილიაში, რომელიც რიო დე ჟანეიროშია განლაგებული

Friday, October 10, 2008

გნოსტიციზმი

გნოსტიციზმი ახ. წ. აღ. I-II საუკუნეში აღმოცენებული რელიგიურ-ფილოსოფიური მიმდინარეობაა, რომელშიც ერთმანეთს შეერწყა წარმართული (როგორც აღმოსავლური, ისე ელინური) და ქრისტიანული მოძღვრებები. ა. ჰარნაკის აზრით, გნოსტიციზმი , ესაა ქრისტიანობის უკიდურესი ელინიზაცია. ჟ. კიპსელი კი მიიჩნევს, რომ გნოსტიციზმი სახარების საფუძველზე „გაქრისტიანებული“ ძველი ბერძნული ფილოსოფია და აღმოსავლური მისტიციზმია.

გნოსტიკოსები ამტკიცებდნენ რომ ისინი ფლობდნენ უმაღლეს, პრივილეგირებულ ცოდნას (ბერძ. „გნოსის“, აქედან გნოსტიციზმი), ამგვარად გაგებული ცოდნა ქრისტიანული რწმენის საპირისპიროდ მოიაზრება. ამას გარდა, თუ ქრისტიანული რწმენაც და ცოდნაც ეკლესიის, როგორც ერთი მთლიანობის საკუთრებაა, რომლისგანაც იგი ცალკეულ მორწმუნეს გადაეცემა, გნოსტიციზმში ცოდნის შეძენა ინდივიდუალურ დონეზე ხდება, რაც ძირეულად ეწინააღმდეგება ქრისტიანობას. გნოსტიციზმი დიდ საფრთხეს უქმნიდა ქრისტიანობას. მით უმეტეს, რომ იმ პერიოდში ამ უკანასკნელს თავდასაცავად მარჯვე ტერმინოლოგია ჯერ კიდევ არ გააჩნდა, არ იყო დადგენილი ახალი აღთქმის კანონი, არ იყო ჩატარებული მსოფლიო კრებები, არ არსებობდა კათოლიკე ეკლესიის ავტორიტეტი.

გნოსტიციზმის სახელით ცნობილი რელიგიურ-ფილოსოფიურ სისტემათა ერთობლიობა ქრისტიანული ფაქტებისა და მოძღვრების საფუძველზე აღმოცენდა. გნოსტიკოსები ცდილობდნენ, თავიანთი სწავლება ყოველთვის ქრისტეს პიროვნებაზე დაყრდნობით გაემყარებინათ. გნოსტიკოსთა მტკიცებით, მათი მოძღვრების სათავეში მარიამ მაგდალინელი იდგა, მას თვით ქრისტემ აუწყა აღდგომის შემდეგ მრავალი საიდუმლო, რომლებიც შემდგომი გადმოცემით მიიღეს გნოსტიკოსებმა იმ სულიერი ადამიანებისაგან, რომელთაც შეეძლოთ ამ ეზოთერული, უბრალო მოკვდავთათვის მიუწვდომელი გნოსისის დაცვა-შენახვა.

გნოსტიკური სწავლება მრავალფეროვნებით ხასიათდება, მაგრამ გამოირჩევა ორი არსებითი ნიშანი, რომელიც ყველა მიმდინარეობისათვის საერთოა. პირველი ისაა, რომ გნოსტიკური თეორიები დუალისტურ მსოფლმხედველობაზეა დაფუძნებული, მაგრამ მანიქეველებისაგან განსხვავებით, რომლებიც ორ უპირობო, დამოუკიდებელ საწყისს - კეთილსა და ბოროტს აღიარებდნენ, გნოსტიკოსები ორი ღვთაების არსებობას ამტკიცებენ: უმაღლესის, ტრანსცენდენტურის და უმდაბლესის - დემიურგის, რომელიც ჩვენ სამყაროს მართავს. ამ უკანასკნელად გნოსტიკოსები ძველ აღთქმისეულ იაჰვეს მიიჩნევდნენ. აქედან კი უცილობლად გამომდინარეობდა გნოსტიციზმის მეორე დამახასიათებელი ნიშანი - ძველი აღთქმის ან სრული უარყოფა, ან მისდამი უარყოფითი დამოკიდებულება.

გნოსტიციზმის მიმდინარეობებიდან ყველაზე მნიშვნელოვანი ვალენტინის, ვასილიდესა და მარკიონის სწავლებები იყო.

ვალენტინი (135 წ-მდე ალექსანდრია - 160 წ. რომი) ორი ღმერთის არსებობის პოსტულირებას ახდენს: ერთი ღმერთი, რომელიც მთელ ქმნილებას ქრისტეში ეცხადება, წარმოადგენს თავისი ბუნებით კეთილ უმაღლეს ღვთაებას. იგია ჭეშმარიტი წყარო ყოველივე იმისა, რის შესახებაც ქრისტეს მოსვლამდე არავინ არაფერი უწყოდა. მეორე ღმერთი - ძველი აღთქმის იაჰვე ერთგვარად პლატონის დემიურგს მიაგავს, რომელიც უმაღლესი ღვთაების საიდუმლო ხელმძღვანელობით მთელი ქმნილი ყოფიერების ცხოვრებას განაგებს. იგი ბოროტია და ანთროპომორფული, თვით დემიურგი ეთიკური თვალსაზრისით ნეიტრალურია, მაგრამ მატერიალური სამყარო, რომელსაც იგი განაგებს, ძირითადად ცვალებადობით, სიბნელით, უწესრიგობითა და ბოროტებით ხასიათდება. ამგვარი თვალსაზრისი ქრისტიანობის პირდაპირი გამოწვევაა. ამის გამო იმდროინდელ ქრისტიან აპოლოგეტებს საგანგებოდ უხდებოდათ ძველი აღთქმისეული ისტორიის მნიშვნელობის განმარტება, განმარტება იმ ისტორიისა, რომლის მანძილზეც ღმერთი ადამიანებს ძე ღვთისას განკაცებისათვის ამზადებს.

ვალენტინის სისტემის მეორე არსებითი ნიშანი მისი ტრიადებით გატაცება იყო. მისი აზრით, „სამობა“ ყველა დონეზე მჟღავნდება: სამ ღმერთს (უმაღლესს, დემიურგსა და ეშმაკს) ანთროპოლოგიურ დონეზე სულის, სამშვინველისა და სხეულის ტრიადა შეესაბამება. კოსმოლოგიაში სამი „სამყარო“ განირჩევა: ოგდოადი - უმაღლესი სფერო, უმაღლესი ღვთაების სამეფო; ებდომადი - იაჰვეს სამეფო და ბოლოს მიწა, რომელიც ეშმაკის ბატონობის ქვეშ მყოფად ცხადდება.

ისტორიაში ტრიადულობის გამოხატულებაა კაცობრიობის სამ კატეგორიად დაყოფა: ელიტას შეადგენენ სეთის შთამომავლები (მათ ეკუთვნიან თვით ვალენტინის მიმდევრები), ჩვეულებრივი ქრისტიანები, რომლებიც სათავეს აბელისგან იღებენ და კაენის შთამომავალი წარმართები.

მეორე გავლენიანი მიმდინარეობა გნოსტიციზმში ვასილიდეს სწავლებაა, რომელმაც საკუთარი სახარებაც კი დაწერა და კომენტარებიც დაურთო. მის სისტემაში რეალობა აღწერილია, როგორც ერთგვარი მრავალფეროვანი სფერო. იერარქიის უმაღლეს საფეხურზე იმყოფება უზენაესი ღმერთი - იესო ქრისტეს არშობილი მამა, მან შვა გონება (ნუს). ამ უკანასკნელმა კი თავის მხრივ დასაბამი მისცა სიტყვას (ლოგოს). მისგან წარმოიშვა უბიწოება (ფრონესის), უბიწოებისაგან - სიბრძნე (სოფია) და ძალა (დინამის). ამ უკანასკნელის „ქორწინება“ განაპირობებს არსებათა იმ მთელ მრავალფეროვნებას, რომელსაც ჩვენ ზეციურ ძალებს ვუწოდებთ. იერარქიული კიბის უფრო ქვედა საფეხურზე განლაგებულია 365 ცა. პავლე მოციქული აღტაცებულ იქნა მხოლოდ მესამე ცამდე, ხოლო გნოსტიკოსებს, მათი მტკიცებით, ძალუძთ უმაღლეს სფეროებამდე ასვლა. ყოველი ცა განსაკუთრებული ანგელოზის ხელმძღვანელობის ქვეშ იმყოფება, ხოლო ყველაზე დაბალ ცას იაჰვე განაგებს. სამყაროს ამგვარი ხედვა კარგად ესადაგებოდა ასტროლოგიას, რომელიც გნოსტიკურ წრეებში ფართოდ გამოიყენებოდა.

იესო ქრისტე ვასილიდეს აზრით, სხვა არაფერია თუ არა გონება, რომელსაც მამა წარგზავნის დედამიწაზე. მისი შეხედულება ქრისტეს განკაცების შესახებ აშკარა დოკეტიზმია, რაც ქრისტეს კაცობრივი ბუნების მოჩვენებითობას ნიშნავს. ვასილიდეს მიაჩნდა, რომ ქრისტეს არ შეეძლო ნამდვილად ვნებულიყო ჯვარზე, ჯვარს აცვეს სვიმონ კვირინელი, ხოლო თვით ქრისტე ამ ამბავს ბრბოში მდგომი უყურებდა.

ვასილიდესავე სწავლებით, ჭეშმარიტი გნოსისი ადამიანს საშუალებას აძლევს უმაღლეს სფეროებს მიაღწიოს. ეს მთლიანად გამორიცხავს მოწამეობის იდეას, რადგან „რჩეული“, რომელსაც ეუწყა საიდუმლო ჭეშმარიტება, ყოველგვარი უსიამოვნო განცდის გარეშე მიაღწევს ნეტარებას.

გნოსტიციზმის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი წარმომადგენელია მეორე საუკუნის მოღვაწე მარკიონი. მისი იდეები არ გამოირჩევიან იმგვარი ფანტასტიკურობით, როგორითაც ვალენტინისა და ვასილიდეს სწავლებებია აღბეჭდილი.

მარკიონი ორჯერ განკვეთეს ეკლესიიდან (მათ შორის პირველად საკუთარმა მამამ, ეპისკოპოსმა). მან საკუთარი „ეკლესია“ ჩამოაყალიბა და ქრისტიანობის თავისებური ვარიანტის ქადაგება დაიწყო. მარკიონმა უარყო მთელი ძველი აღთქმა, ახლიდან კი მხოლოდ ლუკას სახარება და პავლე მოციქულის 10 ეპისტოლე სცნო. მისი აზრით, ქრისტე ძე ღვთისა და მაცხოვარი კი არა, ებრაელი რაბინი იყო, რომლის მოძღვრებაც ყველაზე უკეთ პავლე მოციქულმა გადმოსცა. მარკიონისათვის ასევე ნიშანდობლივია საერთო გნოსტიკური სწავლება ყოფიერების ორი საწყისის შესახებ.

გნოსტიციზმისზოგადი მიმოხილვიდანაც ნათლად ჩანს ამ სწავლების აშკარა წარმართული ხასიათი, თუმცაღა ასევე აშკარაა გნოსტიკოსთა მცდელობა, რომ წარმართობა ქრისტიანული სამოსით შემოსონ და ისე დაუპირისპირდნენ მაცხოვრის მოძღვრებას, ამით აიხსნება ის გარემოება, რომ გნოსტიკური საცდურის წინააღმდეგ გაილაშქრეს ქრისტიანმა აპოლოგეტებმა, რომელთაგან უპირველესი როლი წმიდა ირინეოს ლიონელს (140-160 წწ-შორის - 202 წ.) ეკუთვნის.

ბოროტების ახსნას გნოსტიციზმი სამყაროს წარმოშობაში ეძიებს. მისი აზრით, ასეთი მოუწესრიგებელი სამყარო არ შეიძლება უმაღლესი ღმერთის ქმნილება იყოს. სამყაროს სუბსტრატი მხოლოდ მატერიაა, რომელსაც აღმოსავლელი (სირიელი) გნოსტიკოსები (ვასილიდე, კედრონი, მარკიონი, ოფიტები) თვითმყოფად, ცოცხალ ბოროტ არსებად თვლიდნენ, ხოლო დასავლეთის (ალექსანდრიელი) გნოსტიკოსები კი (კარპოკრატოსი, ვალენტინი) - მატერიის ილუზორულ არსებობას აღიარებდნენ. მაგრამ ისიც ცხადი იყო, რომ ამგვარი ბოროტი და ინერტული მატერია ვერ შესძლებდა სამყაროს შექმნას, რომელიც თავის მხრივ, უმაღლესი ღმერთის ნაწილაკებსაც შეიცავდა.

ეს პრობლემა გნოსტიციხმის ურთულეს საკითხს წარმოადგენდა. სწორედ ამიტომ გახდა აუცილებელი თეოგონიის გამოგონება და ეონთა უსასრულო სიმრავლის შემოღება. მატერიის ბოროტებად გამოცხადება მიზეზია დოკეტიზმისა, რადგან ქრისტე, როგორც პნევმატიკური არსება, არ შეიძლება მატერიასთან ასე ახლო კავშირში იყოს. ამავე მიზეზით ითვლება გნოსტიციზმში ადამიანი ბნელ ძალთა ქმნილებად, თუმცა, მისი სული, როგორც ღვთაებრივი სუბსტანცია, ზეკოსმიურ სფეროს ეკუთვნის. ამდენად, ბოროტების წარმოშობა გნოსტიციზმში ბუნებრივია. გნოსტიკოსისათვის ბოროტება ისაა, რომ მან არ იცის საკუთარი თავი, ბოროტება დავიწყებაა, მისი აბსოლუტური ბუნების გამოვლენის უუნარობაა. აქედან გამომდინარე ბოროტება თვით ღვთაებრიობაშია. გნოსტიკური კოსმოგონიის ენაზე სწორედ ასე ჟღერს სოფიის დაცემის მითი. გნოსტიკოსმა გნოსისის მეოხებით, თვითშემეცნების ფორმით უნდა აღადგინოს დაკარგული მთლიანობა.

როგორც ზემოთქმულიდან ჩანს, ვერც გნოსტიციზმში ხდება ბოროტების პრობლემის გადაჭრა, ამის მიზეზი კი ამ სწავლების დუალისტურ ხასიათში ძევს. ღვთაებრივი არსისაგან დამოუკიდებელი ბოროტი საწყისის აღიარებით იგი ღმერთის არსების შეზღუდვას ახდენს, რომელიც უკვე აღარ მოიაზრება, როგორც აბსოლუტური არსი. ამგვარი ონტოლოგიური დუალიზმი ეთიკურ დუალიზმსაც განაპირობებს, რაც საბოლოოდ ბოროტების საკითხის გადაწყვეტის შეუძლებლობამდე მიდის.
გნოსტიციზმი - ბერძნული სიტყვაა: ,,გნოსის’’ ნიშნავს ცოდნას, ,,გნოსტიკოსი’’-მცოდნეს, ,,გნოსტიციზმი“ - მცოდნეობას. ასე იხსენიებდნენ სექტებს, რომელთა წევრებს განსაკუთრებული ცოდნის ფლობაზე ჰქონდათ პრეტენზია. ისინი ასპარეზზე მასობრივად ჩვენი წელთაღრიცხვის პირველ საუკუნეებში ჩანდნენ; დანაწილებული იყვნენ მრავალრიცხოვან და წვრილ-წვრილ სექტებად, რომელთაგან გამოირჩეოდნენ: სიმონიანელები, ნიკოლაიტები, მენანდრელები, კერინთოსიანელები, დოსითესიანელები, დოკეტისტები, კარპროკრატიანელები, მარკიონიტები, ვალენტინელები, ებიონიტები, სატურნინელები და სხ. სახელწოდებათა უმრავლესობაში ასახულია ერესიარქების ვინაობა: ბასილიდ სირიელი, ვალენტინ ეგვიპტელი, კარპოკრატ ალექსანდრიელი და სხვა.